اروپای مرکزی، مقصد جذاب و ارزان گردشگری پزشکی

چه عاملی باعث می‌شود که خدمات درمانی کشورهای مجارستان و لهستان متفاوت باشند؟ آیا جمهوری چک می‌تواند در این بازار با سایر کشورهای اروپایی رقابت کند؟ برای پاسخ به این سوالات باید بازار گردشگری پزشکی در اروپای مرکزی را بررسی کنیم.

سازمان همکاری و توسعه‌ی اقتصادی (OECD) تخمین می‌زند که سالانه در حدود ۵۰ میلیون بیمار برای دریافت خدمات پزشکی و درمان، به خارج از کشور سفر می‌کنند. هر سال، آمار بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی کشورهای اروپای مرکزی بیشتر می‌شود؛ به ویژه اعضای گروه وایزگراد (Visegrád) که شامل کشورهای جمهوری چک، مجارستان، لهستان و اسلواکی است.  

 طبق تحلیل‌های انجام شده توسط سازمان همکاری و توسعه‌ی اقتصادی، تا سال ۲۰۱۹، بازار جهانی گردشگری پزشکی، درآمدی بیش از ۶۰ میلیارد دلار خواهد داشت. موسسه‌ی تحقیقات بهداشت بریتانیا اعلام کرده است که در سال ۲۰۱۳، بیمارستان‌های بریتانیا درآمد ۴۲ میلیون دلاری از گردشگران پزشکی داشته‌اند. گردشگرانی که علاوه بر هزینه‌های درمان و استفاده از خدمات پزشکی، در حدود ۲۱۹ میلیون دلار هم در هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز خرید، خرج کرده‌اند.

این کشورها به لطف نسبت مطلوب میان هزینه‌های درمانی و کیفیت خدمات ارائه شده، بیماران و در واقع گردشگران پزشکی زیادی را جذب می‌کنند.  دلیل مهم دیگر، به ویژه برای بیماران کشورهای اروپای غربی، مدت کوتاه انتظار برای دریافت خدمات پزشکی است.

لهستان و مجارستان، چند سالی است که به منظور جذب گردشگران خارجی، برخی تدابیر ملی را در پیش گرفته‌اند. جمهوری چک و اسلواکی هنوز در انتظار یک برنامه‌ریزی جامع هستند.

جمهوری چک

جمهوری چک در حال حاضر روی مراکز اسپا برای جذب گردشگران درمانی تمرکز دارد بنابراین تعیین تعداد دقیق گردشگران پزشکی این کشور سخت است. اما در سال ۲۰۱۵، در حدود ۹۰ هزار گردشگر خارجی، از اسپاهای درمانی جمهوری چک، استفاده کرده‌اند.

اسپاهای درمانی جمهوری چک به خاطر کیفیت خدمات درمانی، درمان‌های چندمرحله‌ای و روش‌های خاص توان‌بخشی، شهرت دارند. جراحی‌های پلاستیک، روش‌های کمک باروری و درمان‌های چاقی، پرتقاضاترین درمان‌ها هستند. خدمات کمک باروری، سالانه به ۶۰۰۰ زوج نابارور برای فرزندآوری کمک می‌کنند که بیشتر آنها ایتالیایی و آلمانی هستند.

بیشتر بیمارانی که برای درمان، جمهوری چک را انتخاب می‌کنند، از بریتانیا، آلمان و ایتالیا هستند که تعداد آنها هر سال ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این، تعداد بیمارانی که از خاور میانه برای درمان به این کشور سفر می‌کنند، روز‌به‌روز در حال افزایش است. این بیماران معمولا پس از درمان بلافاصله به کشور خود بر نمی‌گردند و مراحل درمان را با مراقبت‌های پس از درمان ادامه می‌دهند. محبوبیت جمهوری چک برای سفرهای درمانی در میان چینی‌ها هم روز‌به‌روز بیشتر می‌شود.

 اخیرا وزیر بهداشت و سلامتی جمهوری چک در راستای حمایت از گردشگری پزشکی، تلاش‌هایی در سطح دولتی انجام داده است. برند Czech Health توسط نمایندگان رسمی این کشور، در همایش‌ها و نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی معرفی شده است؛ از جمله کنفرانس بهداشت و درمان دبی.

افزایش جذابیت خدمات درمانی جمهوری چک برای بیماران، تنها یکی از دلایلی است که این کشور باید در راستای گسترش صنعت گردشگری پزشکی قدم بردارد. افزایش بیماران خارجی منجر به افزایش درآمد بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و اسپاهای یک کشور می‌شود. مراکز درمانی با کمک این درآمد می‌تواند برای بهبود خدمات و امکانات پزشکی بیشتر سرمایه‌گذاری کنند که این به سود بیماران داخلی هم خواهد بود.

مجارستان

شهرت مجارستان در گردشگری پزشکی، مفهوم جدیدی نیست. پیش از این هم مراکز اسپای این کشور چه در داخل و چه در خارج از کشور، شهرت داشته‌اند. یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری پزشکی در این کشور، خدمات دندان‌پزشکی است. طبق آمار منتشر شده توسط وزارت بهداشت مجارستان، در شهرهای مرزی به ازای هر ۲۰۰ نفر، یک دندانپزشک وجود دارد. در حالی که در پراگ به ازای هر ۱۲۰۰ نفر یک دندان‌پزشک وجود دارد.

بیمارستان‌ها و کلینیک‌های مجارستان، خدمات درمانی مرتبط با دندان‌پزشکی را ۴۰ تا ۷۰ درصد ارزان‌تر از درمان‌های مشابه در بریتانیا، آمریکا یا شمال اروپا، ارائه‌ می‌کنند.

علاوه بر دندان‌پزشکی، خدمات دیگری مانند جراحی پلاستیک، ارتوپدی، فیزیوتراپی بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی، روش‌های کمک باروری، پوست‌پزشکی، درمان چاقی و جراحی چشم هم در مجارستان به گردشگران خارجی ارائه‌ می‌شوند.

اسپاهای مجارستان هم شهرت زیادی دارند و هزاران چشمه‌ی آب معدنی در این کشور وجود دارد. همه‌ی این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا این کشور به عنوان یکی از بهترین مقاصد گردشگری پزشکی در دنیا شناخته شود.

لهستان

لهستان هم مثل مجارستان روی خدمات دندان‌پزشکی و زیبایی سرمایه‌گذاری کرده است. درمان سرطان هم یکی دیگر از مهم‌ترین مراجعات گردشگران خارجی به مراکز درمانی این کشور است. گردشگران دانمارکی برای استفاده از تکنیک سایبرنایف به لهستان سفر می‌کنند. سایبرنایف (cyberknife) جدیدترین روش درمان تومورهای سرطانی به صورت جراحی بسته است و می‌تواند جایگزینی برای عمل جراحی باز باشد با این تفاوت که درمان با این روش بدون درد، خونریزی و کمترین عوارض جانبی برای بیماران سرطانی است.

نمونه‌های موفقی که ذکر کردیم می‌توانند الگوی مناسبی برای گسترش گردشگری پزشکی در ایران باشند. گردشگری پزشکی در ایران با وجود کیفیت بالا و قیمت‌های ارزان، به علت نبود تبلیغات مناسب، هنوز به جایگاه واقعی خود در دنیا نرسیده است. البته ایران در این میدان، رقیبان قدرتمندی چون اردن و دبی دارد. کشور اردن سالانه ۵۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی از گردشگری درمانی دارد و دبی هم از چند سال پیش شهرهای سلامت را راه‌اندازی کرده و با برخی از دانشگاه‌های معتبر دنیا برای توسعه‌ی این مراکز قرارداد بسته است. امید است که با تقویت شبکه‌های موجود تسهیلات درمان و سلامت و نیز ایجاد زیرساخت‌های مدرن و مراکز معتبر و بزرگی از متخصصان سلامت و بهبود مهارت‌های درمانی، کشور ما بتواند جایگاه مناسبی در صنعت گردشگری پزشکی در دنیا کسب کند. موفقیتی که به بهبود سیستم سلامت و درمان در کشور منجر می‌شود و منافع زیادی چه از جهت مالی و چه از جهت درمانی برای هموطنان در پی خواهد داشت.